του Κοσμά Βίδου

(ΒΗΜagazino 13/6/2010)

Μετράω τη ζωή μου με τις σχέσεις και τα ταξίδια. 

Κάθε καινούργια σχέση και ένα ταξίδι στο άγνωστο.

Κάθε καινούργιο ταξίδι και μία δοκιμασία για τις σχέσεις των ανθρώπων που το μοιράζονται - πυροδοτούνται περίεργες εντάσεις κατά τη διάρκειά του. 

Και αν το ταξίδι είναι μοναχικό; Και πάλι αφορά μια καταβύθιση στο άγνωστο, αυτή τη φορά της δικής σου ψυχής: περπατώντας μόνος, άγνωστος ανάμεσα σε αγνώστους, σκέφτεσαι, ενδοσκοπείς, ανακαλύπτεις πτυχές του εαυτού σου που δεν φανταζόσουν. 

Δυστυχώς όμως όσο μεγαλώνεις, συχνότερα επιστρέφεις (νοητά) στα ταξίδια που έκανες, παρά στα ταξίδια που θα κάνεις. Η ανάμνηση γίνεται ενίοτε πιο δυνατή από την επιθυμία. Και αν κάποτε το είχες βάλει σκοπό της ζωής σου να γνωρίσεις τον κόσμο, τώρα συνειδητοποιείς ότι σημασία δεν έχει η ποσότητα αλλά η ποιότητα. Όχι τα πεντάστερα ξενοδοχεία. αλλά οι σχέσεις των 5 αστέρων που έκαναν το ταξίδι μοναδικό. Δεν είναι τα όμορφα σπίτια και τα όμορφα τοπία εκείνα που κάνουν τη διαφορά. Είναι οι όμορφοι άνθρωποι που μπορούν να ομορφύνουν  και το πιο άσχημο ταξίδι.

Τη συντροφιά τους νοσταλγείς όσο μεγαλώνεις και συνειδητοποιείς ότι οι όμορφοι άνθρωποι είναι ένα είδος που τείνει να εκλείψει. Όπου όμορφοι σημαίνει καλόψυχοι, ενδιαφέροντες, χαριτωμένοι, ουσιαστικοί, ιδανικοί συνταξιδιώτες. Η παρουσία τους μπορεί να κάνει τα Τίρανα να μοιάζουν με Παρίσι. Η απουσία τους μπορεί να κάνει ακόμη και το ταξίδι των ονείρων σου, αν και όταν πραγματοποιηθεί, να μοιάζει με μία πληκτική ως αφόρητη περιήγηση στο τίποτε. Για να μην πω στην Κόλαση.

Έλεγε κάποιος, όταν εγώ, πολύ μικρός στην ηλικία, επέμενα πεισματικά σε ηλίθιες κοσμοθεωρίες οι οποίες διαψεύστηκαν πανηγυρικά, ότι τα ταξίδια είναι για να τα μοιράζεσαι. Τότε δεν το θεωρούσα απαραίτητο, ισχυριζόμουν ότι τα ταξίδια είναι μόνο για να τα κάνω, έστω και μόνος. Τώρα που έχω ταξιδέψει αρκετά (και χωρίς παρέα), θυμάμαι τα λόγια του και πικροσυμφωνώ. Όχι ότι δεν θα φύγω ξανά μόνος - όταν έχεις μέσα σου το μικρόβιο του περιηγητή, πάντα βρίσκεις αφορμές και ευκαιρίες για να δραπευτεύεις. Όμως δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα από το να μοιράζεσαι τις εκπλήξεις, τις εντυπώσεις, τις χαρές, ακόμα και τις απογοητεύσεις που κρύβει ένα καινούργιο μέρος. Με ανθρώπους που θέλουν πάνω - κάτω, ό,τι και εσύ: να δουν, να μάθουν, να διασκεδάσουν. Που αξίζει να είσαι δίπλα τους.

Τι μένει από εκείνους, από εσένα (όπως ήσουν τότε), από όλα αυτά; Οι φωτογραφίες. αν αντέχεις να τις ξαναδείς, γιατί υπάρχουν ορισμένες που το χέρι αρνείται να τις ανασύσρει από το κουτί όπου φυλάσσονται. Δεν είναι πάντα ευχάριστο να ανακαλείς αυτά που πέρασαν, να "ξαναζωντανεύεις" την εύθραυστη ευτυχία των ταξιδιών που έληξαν. Γιατί, ως γνωστόν, όλα τα ταξίδια κάποτε τελειώνουν. Και απομένουν οι φωτογραφίες...
Όσο περισσότερο το σκέφτομαι τόσο αμφισβητώ τη χρησιμότητά τους. Γιατί να ξαναβλέπω πόσο ωραία περνούσαμε τότε; Για να γίνεται ακόμη πιο στενάχωρο το πόσο δεν περνάμε ωραία τώρα, που οι συνθήκες έχουν αλλάξει; Έτσι κι αλλοιώς κιτρινίζουν και οι φωτογραφίες, ξεθωριάζουν, όπως οι εικόνες που κάποτε έτρεχαν έξω από τα αυτοκίνητα και τα τρένα στη Βόρεια Ευρώπη και αλλού. Σέπια, το χρώμα όσων ζήσαμε.  

Με απουσίες, μοναξιές, αλλά και με νέες παρουσίες, τα ταξίδια συνεχίζονται. Απλώς τώρα, πολλά ταξίδια μετά το πρώτο μας, τα αντιμετωπίζουμε αλλοιώς. Πιο ψύχραιμα. Ξέρουμε ότι όσο μεγάλη και αν είναι η περιέργειά μας να γνωρίσουμε τα πάντα, η υφήλιος είναι ακόμα μεγαλύτερη, δεν θα προφτάσουμε να τη γυρίσουμε απ' άκρη σ' άκρη. Αρκεί οι βόλτες που προφτάσαμε να κάνουμε να άξιζαν τον κόπο και εκείνες που θα έρθουν - όσες και όταν - να μας δώσουν λίγη, έστω, από την ευχαρίστηση που είχαμε νοιώσει τότε.

Δεν περιμένω από όλους να καταλάβουν, ούτε εξιδανικεύω το παρελθόν. Αντιμετωπίζω ρεαλιστικά το παρόν, που είναι κατά γενική ομολογία πιο γκρίζο για εκείνους που έχουν έντονο παρελθόν.

Γιατί υπάρχουν και εκείνοι που τώρα ξεκινούν και έχουν όλη την όρεξη (και κάθε δικαίωμα) να δουν και να κάνουν τα πάντα. Σε αυτούς ανήκουν τα ταξίδια του μέλλοντος. "Περιπέτειες" που θα τους ανοίξουν τα μάτια, θα τους κάνουν να καταλάβουν ότι το κέντρο του κόσμου δεν είναι ούτε εκείνοι, ούτε η χρεοκοπημένη (από κάθε άποψη) χώρα τους, που θα τους μάθουν να συμβιώνουν με ανθρώπους, απο διαφορετικούς ως περίεργους, και να τους αγαπούν. Με όχημα την περιπέτεια, τη χαρά, τη μελαγχολία, την ανάγκη για περιπέτεια ή για ξεκούραση σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, το ταξίδι είναι πάντα κέρδος στη ζωή αυτού που το τολμάει. 

Πάνω από όλα, όμως, τώρα το γνωρίζω καλά, το ταξίδι αξίζει για τους ανθρώπους, τους ανθρώπους που θα σε κάνουν, έστω για μία μικρή στιγμή στη ζωή σου, να πεις:

Κι ούτε που τρέμω να μη χάσω το βορρά ή άστρο κανένα.

Ένα μου μένει: να χαμηλώσω τα πανιά.

Να το λιμάνι μπήκα!

Καλά ταξίδια, σύντροφοι.