Στις μέρες μας, πολύ συχνά, οι προσδοκίες που έχουν οι ενήλικες (γονείς, δάσκαλοι, φίλοι) από τους εφήβους είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Ωστόσο, μερικές φορές, φαίνεται ότι, οι ίδιοι οι έφηβοι ασκούν αυστηρότερη κριτική στον εαυτό τους από ότι οι άλλοι γύρω τους. Ως εκ τούτου, το άγχος και τα δύσκολα συναισθήματα αυξάνονται αντί να μειώνονται, παρά το γεγονός ότι οι έφηβοι πιστεύουν ότι αν είναι επικριτικοί με τον εαυτό τους θα κινητοποιηθούν περισσότερο. Ποια είναι, όμως, η λύση που προτείνουν οι ειδικοί για να αξιοποιήσει ένας έφηβος τις δυνατότητές του χωρίς να επικρίνει τον εαυτό του;
Η πρωτοπόρος ερευνήτρια Kristin Neff, εισάγει τον έννοια της αυτοσυμπόνιας στους ενήλικες και στα παιδιά. Ορίζει την αυτοσυμπόνια ως την ευγένεια προς τον εαυτό, την επίγνωση των οδυνηρών συναισθημάτων του και την αναγνώριση ότι όλοι οι άνθρωποι βιώνουν τα ίδια συναισθήματα κάποια στιγμή στη ζωή τους, άρα δεν είμαι μόνο εγώ που περνάω δύσκολα στη ζωή μου. Έρευνα που έγινε το 2014, σε 90 εφήβους 11-18 ετών, από τις Karen Bluth και Priscilla Blanton, στην Αμερική, δημοσιεύτηκε στο «Journal of Positive Psychology». Στη μελέτη αυτή βρέθηκε ότι η αυτοσυμπόνια των εφήβων συνδέεται με χαμηλότερη αντίληψη του άγχους και των αρνητικών συναισθημάτων, καθώς και με υψηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή. Πώς όμως μπορούμε να καλλιεργήσουμε την αυτοσυμπόνια στους εαυτούς μας και στη συνέχεια στους εφήβους χωρίς να τη συγχέουμε με την αυτολύπηση; Υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στους δυο όρους. Στην αυτολύπηση το άτομο μπαίνει στη θέση του θύματος, νιώθει ότι αδικείται, νιώθει ενοχή και τελικά ακινητοποιείται, μένοντας σε μια μίζερη στάση ζωής. Αντίθετα, στην αυτοσυμπόνια το άτομο αντιμετωπίζει τον εαυτό του με ευγένεια και καλοσύνη, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες του, τις οποίες ξέρει ότι έχουν βιώσει και οι συνάνθρωποί του. Μέσα από αυτή τη στάση προς τον εαυτό ο έφηβος τελικά κινητοποιείται να δράσει καλύτερα χωρίς να βιώνει έντονο άγχος επικρίνοντας τον εαυτό του. Ας δοκιμάσουμε μια άσκηση αυτοσυμπόνιας μιλώντας στον εσωτερικό μας εαυτό. όταν βιώνει μια δύσκολη συναισθηματική κατάσταση:
Όσο περισσότερο συμπονά κανείς τον εαυτό του, χωρίς να τον λυπάται, τόσο περισσότερη συμπόνια θα αντλεί και από τους γύρω του.
Αλεξάνδρα Tarandeep Ανδρικοπούλου
Κοινωνική Λειτουργός-Οικογενειακή Θεραπεύτρια, MSc, Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Εκπαιδεύτρια Mindfulness, δασκάλα Κουντλίνι Γιόγκα
Η Αλεξάνδρα Ανδρικοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα, είναι Κοινωνική Λειτουργός-Οικογενειακή Θεραπεύτρια, μεεξειδίκευσή στην Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία από τη Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Συστημικής Θεραπείας και πιστοποιημένη συντονίστρια Σχολών Γονέων. Είναι Εκπαιδεύτρια Mindfulness παιδιών, εφήβων και ενηλίκων. Οι Μεταπτυχιακές της Σπουδές είναι στην Συμβουλευτική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Η πολυετής κλινική εμπειρία της είναι σε δομές ψυχικής υγείας, συμβουλευτικούς σταθμούς, σχολεία, φορείς ειδικής αγωγής τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Εδώ και 10 χρόνια εργάζεται ως κοινωνική λειτουργός-οικογενειακή θεραπεύτρια στην Ελληνική Εταιρία Αποκατάστασης Αναπήρων Προσώπων (ΕΛΕΠΑΠ Αθήνας) παρέχοντας ατομική και ομαδική συμβουλευτική/θεραπεία σε γονείς βρεφών και παιδιών με νευροαναπτυξιακές αναπηρίες. Είναι ιδρύτρια του Mindfulness Kids Athens.
Το ενδιαφέρον της για τις ολιστικές τεχνικές αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης την οδήγησε στην διδασκαλία της γιόγκα σε ενήλικες και παιδιά. Η διαρκής εκπαίδευσή της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό εμπλουτίστηκε με το Πρόγραμμα Μείωσης Άγχους Μέσω της Εσυνειδητότητας (Mindfulness Based Stress Reduction) με το πρόγραμμα Ενσυνειδητότητας για γονείς Nurturing Parents-A Mindfulness Based Parenting Program και με το πρόγραμμα Ενσυνειδητότητας για παιδιά και εφήβους «Mindful Schools».
Πρωτοπορώντας, με βάση το Mindfulness, δημιούργησε ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα παρέμβασης για γονείς, παιδιά και εφήβους για την διαχείριση του Άγχους, της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής /Υπερκινητικότητας και την Ενίσχυσης της Αυτοεκτίμησης τους. Το πρόγραμμά της έχει προβληθεί από ταμέσα μαζικής ενημέρωσης και τα socialmedia. Στόχος της είναι να μάθουμε να δεχόμαστε κάθε πρόκληση, να την διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά εστιάζοντας στο παρόν, αποδεχόμενοι τον εαυτό μας.